Afgelopen vrijdag heb ik tijdens het Historisch Café van de Vereniging van Oud Utrecht een lezing gegeven in de Bibliotheek op het Neude: ‘Paus Adrianus IV: cultuurbarbaar in Rome, smaakmaker in Utrecht’.
Paus Adrianus VI was een sobere paus die niet van de pracht en praal van het Vaticaan hield. Sterker nog, hij wilde de fresco’s van Michelangelo in de Sixtijnse kapel verwijderen en de antieke ‘heidense’ beelden uit de tuin van het Belvedère afsluiten. Kortom: een cultuurbarbaar, in de ogen van de Romeinen.
Dit imago is echter grotendeels onterecht. Adriaan had weliswaar geen humanistische opvoeding gehad, maar stond wel open voor de nieuwe, door de antieke oudheid geïnspireerde kunst, bood mede-Utrechter Jan van Scorel de kans zich te ontwikkelen tot Renaissancekunstenaar én bouwde het – voor die tijd – grootste huis van Utrecht: Paushuize.
Tegenwoordig is het eenzijdige beeld van Adriaan aan het kantelen. Sterker nog, tegenwoordig is Adriaan overal te zien: een standbeeld, een boek, graffiti in de stad… En ook op het journaal, want afgelopen januari was het 500 jaar geleden dat hij tot paus gekozen werd. Hiermee werd het Adrianusjaar afgekondigd.
De lezing is gestreamd en is hier terug te bekijken: